مدیریت پسماند بتون شسته

تشریح بتن شسته در محل عملیات عمرانی

بتن شسته و اجزای ترکیبی آن

بتن شسته مخلوط سیمان ، آب و سنگ دانه بندی شده است. سیمان پورتلند از گرم کردن مخلوط سنگ آهک و خاک رس حاوی اکسید کلسیم، آلومینیوم، سیلیکون و سایر فلزات در کوره و سپس پودرسازی آجر لعابی ساخته شده بدست می آید. سنگهای دانه بندی شده ریز معمولاً شن هستند. سنگ دانه بندی درشت عموماً ماسه یا سنگ دانه می باشند. وقتی سیمان با آب و مخلوط می شود، واکنش شیمیایی رخ می دهد که به آن هیدراسیون گفته می شود و ایجاد چسبندگی میکند که باعث اتصال سنگدانه ها شده و بتن شسته درست می شود. 

بتن شسته

بعد از اینکه بتن شسته در محل عملیات عمرانی ریخته شد، ناودان از کامیون های آماده میکسر بتن و مخازن پمپ کامیونهای بتن باید قبل از سخت شدن بتن، شسته شده و باقیمانده بتن خارج شود. ابزارهایی مانند فرقان و وسائل دستی نیز نیاز به شست و شو دارند. در پایان هر روز کاری باید مخازن کامیون های بتن، شسته شود. این کار باید بصورت روزمره و عادی انجام شود. همچنین مواد مایع و جامد سیمانی شکل از مصرف موادی مانند ساروج، گچ، اندود سیمانی و دوغآب نیز بدست می آید. 

اثرات بتون شسته بر محیط و سلامت انسان

آب بتن شسته (یا واش واتر) دوغابی است که حاوی فلزات سمی می باشد. این ماده همچنین سوزآور و خورنده است و pH آن حدوداً 12 می باشد. در مقام مقایسه، شوینده pH درانو تقریباً 13.5 است. آب بتن شسته سوزآور است و می تواند به دستگاه تنفسی و چشم و تولید مثل ماهی آسیب برساند. pH ایمن برای حیات آبزیان آب شیرین بین 9 – 6.5 و 8.5 – 6.5 برای آبزیان آب شور می باشد. 

کارگران ساختمانی باید بتن شسته مرطوب و آب آن را با احتیاط بکار ببرند، چرا که آن می تواند باعث تحریک پوستی و آسیب چشمی شود. اگر آب بتن شسته به زمین ریخته شود، می تواند از محل عملیات عمرانی خارج شده و به جاده ها و آبگذرهای کنار جاده ای که به آبهای سطحی مانند رودخانه ها، دریاچه ها یا مداخل رودخانه ای تخلیه می شوند، بپیوندد. نشت آب بتن شسته شده نیز می تواند مسیر مشابهی را برای الحاق به آبهای سطحی طی کند. بارندگی ممکن است منجر به سرریز شدن محتویات بتن شسته غیرپوشیده و انتقال آب بتن شسته به آبهای سطحی شود. آب باران آلوده به آب بتن شسته می تواند به خاک نفوذ کند و ترکیب شیمیایی خاک را تغییر داده و از رشد گیاهان ممانعت بعمل آورد و آبهای زیرزمینی را آلوده نماید. pH بالای آن می تواند سمیت سایر مواد موجود در آبهای سطحی و خاک را افزایش دهد.

اهداف مدیریتی

اهداف برتر برای بتن شسته موارد زیر هستند:

1. جمع آوری و احتباس تمامی مواد مایع و جامد بتن شسته ناشی از نشت ظروف، چرا که آن ماده خورنده بوده و نباید به خاک برسد تا به آبهای سطحی پیوسته یا زیرزمینی بپیوندد.
2. بازیابی مجدد 100 درصد مواد مایع و جامد بتن شسته جمع آوری شده.

هدف دیگر حمایت از بازیابی مجدد متریالهای از زباله هاست. 
جدول یک چگونگی بازیابی و استفاده مجدد متریال بتن شسته را نشان می دهد. 

جدول یک – بازیابی اجزای بتن شسته
مصارف اجزای بازیابی شده	اجزای بتن شسته
	آب بتن شسته	سیمان ریز1	سنگ دانه های ریز	سنگ دانه های درشت	بتن سفت شده	بتن مرطوب استفاده نشده
استفاده مجدد جهت شستن اضافی کامیون میکسر یا درام	x
استفاده مجدد به عنوان اجزای بتن میکس شده	x	x2	x	x
استفاده مجدد به عنوان محصولات قطعات پیش ساخته بتنی مانند مانع بزرگراه ها، بلوک دیوارهای حائل، سنگچینی	x	x	x	x		x
استفاده مجدد به عنوان محصولات بتن شکسته شده مانند زیرسازی یا پرسازی جاده		x	x	x	x
استفاده مجدد برای پوشاندن حیاطها از بتن آماده مخلوط کاشته شده						x
بازگشت به آبهای سطحی مانند رودخانه، دریاچه یا خور	x3
ذرات ریز متریالهای سیمانی مانند سیمان پورتلند، تفاله سیمان، دود سیلیس اگر مشخصات کیفی بتن اجازه دهد، قابل تجدید است. برای کاهش pH و خارج کردن فلزات، همچنین می تواند آن را به فاضلاب شهری که بعداً به آبهای سطحی طبیعی بر می گردد، ریخته می شود.

نحوه بازیابی، برخورد و دفع آب بتن شسته

آب بتن شسته ای که از ناودان کامیون بتن، میکسرهای دستی یا سایر دستگاهها خارج می شود، می تواند از سدها یا فیلترهایی عبور داده شده تا مواد جامد آن خارج شده و سپس برای شستن ناودانها و دستگاههای بیشتر در محل عملیات عمرانی قابل استفاده گردد و یا از آن به عنوان جزئی از بتن استفاده شود. مرحله اول جمع آوری سنگ دانه های درشت می باشد. مرحله میانی فیلتر کردن شن و ماسه ها است. مرحله سوم آرایه ای از صفحات دارد که اجزای ریز را جدا کرده و میزان pH را کاهش می دهد. آب بتن فیلتر شده سپس از میان یک صافی تخیله می شود. راه دیگر این است که آب بتن شسته شده از مخزن بتن به خارج پمپ شده و در خارج از محل عملیات عمرانی به عنوان از بین برنده فلزات و کاهنده pH استفاده گردد. آب بتن شسته را می توان در مخزن بتن جمع نمود تا تبخیر شده و باقیمانده مواد سیمانی شکل سفت شده را مورد بازیافت قرار داد.

بازیافت مواد جامد

سنگدانه های درشت که از ناودان کامیون بتن پاکسازی شده و به ظرف بتن تخلیه می شوند را می توان با یک سرند جداسازی کرده و در ظرف سنگدانه قرار داد تا در همان محل عملیات عمرانی مورد استفاده قرار گیرند، یا به محل میکس آماده عودت داده شده و مورد احیای مجدد قرار گیرند. وقتی سنگدانه ها درون احیاکننده ریخته می شود، سنگدانه های درشت و ریز از هم جدا می شوند و در لوله یا مخزن جداگانه قرار میگیرند که برای ساخت مجدد بتن استفاده می شوند. احیاکننده های دارای تانک تصفیه، سیمان ریز را از آب سیمان جدا می کنند و این ذرات ریز می تواند در ساخت بتن تازه مورد استفاده قرار گیرد، مگر اینکه مشخصات کیفی بتن به کاربر اجازه این کار را ندهد. 

بازیافت بتن سخت شده

زمانی که آب بتن شسته موجود در مخزن بتن شسته در محل عملیات عمرانی بتن شسته، خارج شده یا تبخیر می گردد، بتن سخت شده و بقایای آن را می توان خرد نمود و به عنوان متریال ساختمانی مورد استفاده قرار داد. همچنین از آن می توان به عنوان سنگدانه برای بستر جاده استفاده نمود و می توان در محل عملیات عمرانی به عنوان پرکن استفاده نمود یا به بازیافت کننده تحویل داد. بازیافت کننده های بتن را می توان در امحای زباله های جامد شهری، بازیافت کننده های بخش خصوصی یا سایتهای عمرانی بزرگ پیدا کرد. 

بازیافت بتن مرطوب

سازندگان اغلب کمی بیشتر از آنچه که مورد نیاز آنهاست، بتن درخواست می کنند، بنابراین کامیونهای بتن معمولاً پس از تخلیه، بتن مرطوب باقیمانده در استوانه خود دارند. این بتن استفاده نشده می تواند عودت شود و حتی:

1. برای محصولات بتنی پیش ساخته استفاده شود (مانند موانع بزرگراهی، دیوارهای حائل، سنگچینی)
2. برای کف پوش کردن حیاط استفاده شود.
3. به مراکز بازیافت داده شود.
4. روی سطوحی که غیر قابل نفوذ است ریخته شده تا سفت شود. سپس آنها را شکست و سنگدانه های آن را بازیافت نمود.

بتن مرطوب نباید روی زمین برهنه محل عملیات عمرانی ریخته شود تا سفت گردد چرا که منجر به آلودگی آبهای زیرزمینی و آبهای سطحی می گردد. 

مخازن بتن شسته

انواع مختلفی از مخازن بتن شسته برای جمع آوری، احتباس و بازیافت مواد مایع و جامدی که از ناودان کامیون میکسر و پمپ بیرون می آیند، وجود دارند.

جعبه ناودان بتن

این ناودان در عقب کامیون میکسر تعبیه میشود. اگر کامیون 3 ناودان دارد، عملیاتی که جلوتر گفته خواهد شد از بالا به پایین روی بتن انجام خواهد شد.

1. بعد از اینکه بتن کاملاً ریخته شد، راننده امتداد ناودان را به مخزن سیمان متصل می کند.
2. راننده ناودان اصلی را روی امتداد ناودان می چرخاند.
3. در نهایت راننده ناودان را شست و شو می دهد.

تمامی مواد مایع و جامدی که در جعبه جمع می شود، پس از شست و شو مواد مایع و جامد به محل میکس جهت بازیافت، بازگردانده می شوند. یک فیلتر سبدی نزدیک بالای جعبه بتن، سنگدانه های درشت را جدا می کند و سنگدانه های درشت را می توان در یک سطل قرار داد تا در محل عملیات عمرانی مجدداً استفاده شده یا به محل استقرار سیمان عودت داده شود. 

پمپ و سطل ناودان بتنی

پس از تخلیه بتن مخلوط آماده و اوراق کردن آخرین بتن مصرف کننده راننده سطل بتن را به انتهای ناودان کامیون می آویزد و شلنگ را ایمن کرده، اطمینان حاصل می کند که نشتی وجود ندارد. راننده سپس ناودان را در سطل شستشو می دهد تا همه متریال سیمانی شکل قبل از سخت شدن خارج شوند. پس از شستشوی ناودان راننده آب بتن شسته ، شن و سایر مواد جامد ریز را از سطل به جعبه کامیون پمپ می کند تا به محل اصلی بازگردانده شود تا برای بازیافت شستشو داده شود. سرند قابل جداسازی که در ته سطل وجود دارد مانع وارد شدن سنگدانه های درشت به داخل پمپ می گردد. سنگدانه های درشت نیز می توانند به داخل جایگاه بازگردانده شده و به سایر سنگدانه های درشت اضافه گردد تا مورد استفاده مجدد قرار گیرد. تمامی متریالها بازیافت می شوند. 

گودال علوفه و پلاستیکی بتن

گودال بتن با استفاده از علوفه و آستر پلاستیکی کشیده شده بر روی آن، ساخته می شود. گودالهای مشابه می توانند درون زمین یا بالای گرید ساخته شود. پوشش پلاستیکی باید عاری از هرگونه پارگی یا سوراخ باشد که اجازه خروج آب بتن شسته را ندهد. پس از اینکه گودال برای شست و شوی ناودانهای کامیون های متعدد مورد استفاده قرار گرفت و آب بتن شسته تبخیر شد یا وکیوم گردید، مواد جامد سخت باقیمانده را می توان شکاند و از گودال جدا نمود. این پروسه ممکن است که به علوفه و پوشش پلاستیکی صدمه برساند. اگر آسیبی اتفاق بیفتد، گودال نیاز به تعمیر و پوشانده شدن با آستر پلاستیکی تازه دارد. وقتی که مواد جامد سخت شده جدا شدند، ممکن است که به پوشش پلاستیکی بچسبند و لازم باشد که به جای بازیافت در زباله دان ریخته شوند. بازیافت کننده ها ممکن است فقط متریالهایی که مخلوط نشده اند را قبول کنند. اگر گودال بیش از چند بار خالی و تعمیر شود، علوفه و پلاستیک زباله های جامد بیشتری تولید می کنند. از کامیون های میکسر بتن می توان جهت شست و شوی گودالها استفاده نمود، اما پمپ کامیونها قیف معلق کوتاهی در پشت دارند که مانع از شستن درون گودال می شود.

مخزن بتنی وینیل

مخزن بتنی وینیل قابل حمل، قابل استفاده مجدد بوده و نسبت به گودال علوفه و پلاستیک آسانتر نصب می شود. کیسه فیلتر که از لحاظ زیستی قابل تجدید است، به خروج بتن جامد و افزایش طول عمر مخزن وینیل کمک می کند. وقتی کیسه برداشته می شود، آب فیلتر می شود و بقایای بتن جامد و کیسه در فیلد قابل امحاء بوده و یا اینکه بتن سخت شده را می توان به بازیافت کننده ها تحویل داد. وقتی جامدات چندین بار خارج شدند و مخزن پر از آب بتن شسته شد، میگذارند آب بتن شسته تبخیر شود، بنابراین مخزن قابل استفاده مجدد می باشد. آب بتن شسته را می توان با قرار دادن کیسه فیلتر دیگر در مخزن سریعتر خارج کرد. حدود پنج دقیقه، آب داخل کیسه فیلتر به داخل ژل برمی گردد که می تواند توسط کیسه خارج شود. سپس ژل و کیسه فیلتر را می توان باهم دور انداخت.

مخزن فلزی بتن

سطل زباله های فلزی برای نگهداری امن مواد مایع و جامد بتنی طراحی شده است که قابل حمل و قابل استفاده است. آن سطل شیبی دارد که اجازه می دهد پمپ بتن کامیون، قیفهای کامیون را شست و شو دهد. خدمات دهندگان سطل زباله، خدمات بازیافت مانند برداشتن سطل زباله پس از تبخیر و سخت شدن مواد جامد، جایگزینی آنها با سطلهای بتنی خالی و تحویل بتن سخت شده به بازیافت کننده به جای ماندن در محل را ارائه می دهند. بعضی از خدمات دهندگان، آب بتن شسته را وکیوم کرده و فلزات آن را خارج می کنند و pH آن را کاسته، آنها را برای کارهای بیشتر به مراکز فاضلاب داده و سپس آنها را به آبهای سطحی تخلیه می کنند. هر چیزی یا بازیافت می شود و یا آنقدر روی آن کار می کنند تا بتوان آن را به آبهای سطحی بازگرداند. 

نوع دیگر مخزن فلزی و قابل حمل بتن که پوشش بارانی برای ممانعت از سرریز شدن دارد، همراه با واحد بتن شسته در محل است که pH را کاهش می دهد و از یک سیستم مخزن سوپاپ برای خروج سنگدانه های درشت و ریز و سیمان ریز استفاده می کند. آب بتن شسته را می توان مجدداً در محل عملیات عمرانی مورد استفاده قرار داد و با آن ناودان کامیون میکسر و دستگاههای آن را شستشو دهند. مواد جامد را میگذارند تا سفت شوند و در دستگاه بازیافت بتن شکسته شوند و به عنوان بستر جاده مورد استفاده قرار گیرند یا از سنگدانه ها برای ساخت قطعات پیش ساخته مانند بلوک دیوار حائل استفاده گردد. تمامی متریال ها بازیافت می شوند.

قرارگیری امکانات بتن شسته

امکانات بتن شسته مانند گودال و وینیل یا مخازن فلزی بتن باید در مکانی قرار گیرند که مورد دسترس راحت کامیون بتن باشند و ترجیحاً در نزدیک محلی که بتن ریخته می شوند، باشد. با این وجود آنها نباید در 15 متری زهکشی بارانی، گودالهای سر باز یا پهنه های آبی باشند. در سایتهای بزرگ که سر و کار زیادی با بتن دارند دستگاهها باید در مکانهای متعدد قرار داده شوند تا استفاده از آنها برای رانندگان کامیون تسهیل گردد. اگر امکانات بتن شسته در دید محل بتن ریزی نباشد، نمادی برای راهنمایی رانندگان کامیون مورد نیاز است. 

اداره کردن و بازرسی امکانات بتن شسته

امکانات و دستگاههای بتن شسته باید روزانه و بعد از بارش باران شدید از لحاظ موارد زیر مورد بازبینی قرار گیرند:

1. وجود نشت
2. شناسایی اینکه آیا لایه پلاستیکی یا جداره دیواری توسط فعالیتهای ساختمانی از بین رفته است یا نه
3. تعیین اینکه آیا آنها می توانند تا 75 درصد ظرفیتشان پر شوند یا خیر

وقتی که بیش از 75 درصد ظرفیت مخزن پر شد، بتن شسته باید وکیوم شود یا بگذارند که تبخیر گردد تا سرریز نشود. پس از آن وقتی که بقایای مواد جامد سیمانی شکل سفت شدند، برداشته شده و بازیافت می شوند. آسیبهای مخازن باید بیدرنگ تعمیر گردد. قبل از باران سنگین سطح مایع مخزن بتن شسته باید کاهش یابد یا اینکه روی مخزن باید پوشانده شود تا در حین باران شدید سرریز نشود. 

آموزش پیمانکاران فرعی بتن

سرپرست محل عملیات عمرانی باید رانندگان کامیون بتن را از مکان دستگاههای بتن آگاه نمایند و مراقب ریزش نادرست متریالهای سیمانی شکل باشند. علاوه بر آن نیازهای بتن شسته باید در قرارداد با شرکت های تحویل دهنده بتن گنجانده شود. 

کارگاه سنگ و بلوک ایران مرکز پخش و عرضه کننده انواع پودر سنگ، پودر سنگ جوشقان، مواد آبگریز، سنگهای دانه بندی شده و سنگهای تزئینی می باشد.

کیسه های پودر سنگ در بسته بندی های 30 کیلوگرمی عرضه می شود.

محصولات به تمامی نقاط کشور بنا به درخواست مشتری ارسال می گردد.

مدیریت فروش: یحیی حامدی

تماس با ما: